लमजुङ दरबार निर्माणकार्य ठप्प

लमजुङ । बेँसीशहर नगरपालिका–३ गाउँशहरमा रहेको लमजुङ दरबारको निर्माणकार्य रोकिएको छ । सोह्रौँ शताब्दीमा बनेको उक्त दरबार जीर्ण भएपछि पुरातत्व विभागले साढे दुई वर्ष अघि देखि पुनःनिर्माण थालेकामा गत साउनयता निर्माणकार्य ठप्प छ ।

बाइसे–चौबीसे राज्यका पालाको लमजुङ दरबार पुनःनिर्माणले गति लिन नसक्दा लमजुङवासी चिन्तित बनेका छन् । गाउँशहर कालिका मन्दिर संरक्षण तथा व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष राजेन्द्र बोहोराका अनुसार दुई वर्ष भित्र सक्नेगरी पुरातत्व विभागका कर्मचारी सँग मौखिक रूपमा सम्झौता भए पनि कार्यसम्पन्न हुन सकेन । तेस्रो वर्ष लाग्यो तर, काम भएको छैन । 

“हामीले निर्माणकार्य नभएपछि गत दशैं पछि काठमाडौं पुगेर पुरातत्व विभाग र प्रधानमन्त्री के.पी. शर्मा ओलीका स्वकीयसचिवलाई भेटेर आवश्यक बजेटको व्यवस्थापनका लागि आग्रह गरेका थियौं । तर, पनि काम शुरु हुनसकेको छैन”, उनले भने,“यहाँ दरबार सँगै मन्दिर पनि निर्माण भइरहेको छ, समयमा सकिएन, मान्छेको आस्था घट्यो, काममा ढिलाइ हुँदा स्थानीय बेखुसी छन् ।”

स्थानीय सुरेश श्रेष्ठले धार्मिक तथा एतिहासिक स्थल लमजुङ दरबार र कालिका मन्दिरको पुनःनिर्माणमा सरकारले पर्याप्त बजेट नपठाउँदा हाल निर्माणकार्य अलपत्र अवस्थामा रहेको बताए । 

वडा नं ३ का अध्यक्ष चित्रबहादुर दनाइले सरकारले आवश्यक बजेट उपलब्ध नगराउँदा निर्माणकार्य ढिलाइ भइरहेको र हाल सम्म काम शुरु नभएको बताए । “दरबार निर्माण कार्य सुरु गर्न सम्बन्धित निकायलाई आग्रह गरिरहेका छौँ । यस अघि गरेको काम पनि सो बेलाको ठेकदारले गुणस्तरीय काम नगरेको गुनासो छ । यस विषयमा गुनासो गरे पनि विभागले ध्यान दिएको छैन”, उनले भने । पुरातत्व विभागका अनुसार दरबार पुनःनिर्माणमा करिब ७० प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । 

विभागका इन्जिनियर गोविन्द अधिकारीका अनुसार अघिल्लो आर्थिक वर्षमा एक करोड ३३ लाख बजेट बाट पुनःनिर्माण शुरु गरिएकामा गत आर्थिक वर्षमा सरकारले जम्मा ५० लाख बजेट छुट्याएको थियो । पहिलो वर्ष भक्तपुरको निर्माण कम्पनी एन.पी.एस. र दोस्रो वर्ष भक्तपुरकै आर.जी.एस.र विष्णु जे.भी.ले दरबार पुनःनिर्माणको जिम्मा पाएको थियो । इन्जिनियर अधिकारीले चालु आर्थिक वर्षका लागि  ५५ लाख मात्र बजेट रहेको बताए । बजेट अभावका कारण निर्माणकार्य लम्बिरहेको र यस वर्षको बजेटले पनि निर्माण सम्पन्न नहुने उनको भनाइ छ । 

“बजेट निकासा, किस्ता किस्तामा बोलपत्र लगायत प्रक्रियाका कारण यस वर्ष यतिका महिना सम्म निर्माण कार्यले गति लिन सकेको छैन । बोलपत्र प्रक्रियामा गइसकेको र आधिकारिक रूपमा बोलपत्र परेको कम्पनीको नाम आउन बाँकी रहेकाले पनि केही समय लागको हो । अब केही समयमा बोलपत्र परेका ठेकेदार सँग सम्झौता गरेर ठेकेदारलाई ल्याएर हेर्न आउँछौँ अनि करिब एक महिना पछि काम शुरु गर्छौँ, हालको बजेटको काम शुरु गरेको करिब तीन महिना भित्रमै काम सम्पन्न हुने हाम्रो विश्वास छ”, इ अधिकारीले भने ।   

पुरानै शैली र स्वरूपमा दरबारको पुनःनिर्माण भइरहेको छ । दरबार बुइँगल सहित तीन तले र कालिका मन्दिर प्यागोडा (छाने शैली)को बन्नेछ । दरबार बनाउन चाहिने इँटा, काठ, सुर्की लगायत निर्माण सामग्री भक्तपुर बाट ल्याएर प्रयोग गरिएको छ ।  

दरबार पुनःनिर्माण तथा व्यवस्थापनमा सङ्घ, प्रदेश सरकार र स्थानीय तहले बजेट उपलब्ध गराएर चाँडो निर्माण सम्पन्न गर्न स्थानीयले माग गरेका छन् । दरबारले १६ रोपनी क्षेत्रफल ओगटेको व्यवस्थापन समितिले जनाएको छ । 
रासस