तराईको साझा सांस्कृतिक प्रतिबिम्बको रुपमा मनाइने छठ पर्व आजदेखि सुरु

 

मिथिला क्षेत्रमा श्रद्धा र निष्ठापूर्वक मनाइने छठ पर्व सुरु भएको छ । कात्तिक शुक्ल चौथीदेखि सप्तमीसम्म मनाइने छठ ‘नहाय–खाय’ विधिसँगै आजबाट सुरु भएको हो । सूर्यदेवको उपासना गरिने यो पर्वको पहिलो दिन कात्तिक शुक्ल चौथीका दिन श्रद्धालुले व्रत संकल्पसहित स्नान गरेर चोखोनितो खान्छन् । छठको दोस्रो दिन पञ्चमी तिथिमा व्रतालुले दिनभरि निराहार व्रत बसेर राति सख्खरमा पकाइएको खिर मात्र खाएर ‘खरना’ विधि सम्पन्न गर्छन् । यसैगरी, पर्वको मुख्य दिन मानिने षष्टी तिथिमा बिहानै न्वाई–ध्वाई गरेर निराहार व्रत बसेका व्रतालुले बेलुका अस्ताउँदा सूर्यलाई कम्मरसम्म छोप्ने जलाशयको पानीमा उभिएर अर्घ्य दिन्छन् । मिथिलामा यो विधिलाई ‘सझुका अरख’ भनिन्छ । सप्तमीका दिन बिहान उदाउँदो सूर्यलाई अर्घ्य दिँदा देखाइएका सामग्री देखाएर अर्को अर्घ्य दिएपछि छठ पर्व सकिन्छ । उदाउँदो सूर्यलाई दिइने यो अर्घ्यलाई ‘भोरका अरख’ भनिन्छ । मिथिला लोकसंस्कृतिको अभिन्न अंग बनिसकेको यो पर्वको तयारीमा त्यस क्षेत्रका नदी, तलाउ र कुण्डसहितका जलाशय आकर्षक रुपमा सिंगारिएको छ ।।